Basit eşitsizlikler, matematiksel ifadelerde, iki sayının büyüklük ilişkisini belirten eşitsizliklerdir. Bu eşitsizliklerde kullanılan semboller, karşılaştırılan iki değerin arasındaki ilişkiyi belirtir. Eşitsizlikler, genellikle sırasıyla şu sembollerle ifade edilir:
- < (Küçüktür)
- > (Büyüktür)
- ≤ (Küçük ya da eşittir)
- ≥ (Büyük ya da eşittir)
- = (Eşittir) (eşitsizlik değil, denklik belirten bir semboldür, ama burada karşılaştırma amacıyla kullanılır.)
Basit Eşitsizliklerin Çözümü:
Basit eşitsizlikleri çözmek, bir tür denklem çözmeye benzer, ancak burada eşitsizliği doğru bir şekilde yönlendirebilmek için birkaç önemli kurala dikkat edilmelidir.
- Eşitsizliklerin Yönü:
- Pozitif sayılarla çarpma veya bölme: Bir eşitsizliğin her iki tarafını pozitif bir sayı ile çarptığınızda veya böldüğünüzde eşitsizliğin yönü değişmez.
- Negatif sayılarla çarpma veya bölme: Eğer her iki tarafı negatif bir sayı ile çarparsanız veya bölerseniz, eşitsizliğin yönü tersine döner. Yani,
<
işareti>
‘ye,>
işareti ise<
‘ye dönüşür.
- Eşitsizlikler ve Rasyonel Sayılar: Basit eşitsizlikleri çözmek için genellikle rasyonel sayılar kullanılır. Rasyonel sayılarla yapılan işlemler, kesirli biçimde de olsa, eşitsizliklerin doğru çözülmesini sağlar.
Örnekler:
- Örnek 1: 2x+5<112x + 5 < 112x+5<11 Bu eşitsizliği çözmek için şu adımlar izlenir:
- İlk olarak 5’i her iki taraftan çıkarın:
2x<62x < 62x<6 - Sonra her iki tarafı 2’ye bölelim:
x<3x < 3x<3 Bu durumda xxx’in alabileceği değerler 3’ten küçük olmalıdır.
- İlk olarak 5’i her iki taraftan çıkarın:
- Örnek 2: 5x−7≥35x – 7 \geq 35x−7≥3
- İlk olarak 7’yi her iki taraftan ekleyelim:
5x≥105x \geq 105x≥10 - Sonra her iki tarafı 5’e bölelim:
x≥2x \geq 2x≥2 Bu durumda xxx’in alabileceği değerler 2’ye eşit veya 2’den büyük olmalıdır.
- İlk olarak 7’yi her iki taraftan ekleyelim:
Basit Eşitsizlikler ve Uygulamaları:
- Çok Sayılı Eşitsizlikler: Birden fazla eşitsizlik birleştirildiğinde, her iki taraf arasındaki bağıntı dikkatlice çözülmelidir.
- İçsel Anlam ve Yorumlar: Eşitsizlikler, birçok alanda kullanılır. Örneğin, optimizasyon problemlerinde, fiziksel denklemlerde veya ekonomi problemlerinde eşitsizliklerin kullanılması yaygındır.