Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) çatısı altında faaliyet gösteren Deprem ve Yapı Sağlığı Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde bölgedeki önemli yapılar 7 gün 24 saat izleniyor.
Rize-Artvin Havalimanı ile Yusufeli Barajı’nın da aralarında bulunduğu 40 önemli yapının sağlamlığı, hassas sensörlerle anlık takip ediliyor.
KTÜ Deprem ve Yapı Sağlığı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık, AA muhabirine, merkezin Türkiye’nin yapı sağlığı izleme alanında ilk, bölgenin ise deprem alanındaki ilk merkezi olduğunu söyledi.
Yaklaşık 20 yıllık çalışma altyapısını 30 kişilik ekiple birleştirerek merkezi 1 yıl önce kurduklarını belirten Altunışık, “Şu an burada tamamı kendi imkanlarımızla olmak üzere birçok mühendislik yapısını 7 gün 24 saat izlemekteyiz.” dedi.
“Bir nevi yapının kalp grafiğini çekiyoruz”
Altunışık, yapı sağlığı izlemi anlamında yapılara özel sensörler yerleştirdiklerini anlatarak, şu değerlendirmede bulundu:
“Yerleştirdiğimiz sensörler yapıda bizim hissedemeyeceğimiz ama yapıda var olan titreşimleri algılıyor. Bir nevi yapının kalp grafiğini çekiyoruz. Bu kalp grafiklerini daha sonra inşaat mühendisliği alanındaki özel yöntemlerle işleyerek yapının dayanımını, rijitliğini yani bir nevi sağlamlığını ortaya koyan ve dinamik karakteristikler olarak adlandırdığımız frekanslar, mod şekilleri ve sönüm oranlarını elde ediyoruz. Olası bir depremden sonra yapının davranışındaki değişiklikleri izleyerek, yapıda oluşmuş bir hasar var mı yok mu? Oluşmuşsa hangi düzeyde, hangi bölgelerde, nerelere dikkat etmemiz gerektiğinin karar mekanizmasını oluşturuyoruz.”
Türkiye’de bu tür çalışmaların genellikle yurt dışından alınan ölçüm sistemleriyle yapıldığını ifade eden Altunışık, “2015 yılında başvurduk ve TÜBİTAK bizi destekledi. Yapı sağlığı izleme alanında yerli ve milli yazılımları üreterek, anlık olarak izlediğimiz birçok yapıyı ekranda görebiliyorsunuz.” diye konuştu.
Prof. Dr. Altunışık, Türkiye’nin deprem ülkesi olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
“Deprem olması her yerde muhtemel. İstanbul’da da kamu binalarına bu yerleşimleri yapmak üzere Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızla bir çalışmayı sonlandırmak üzereyiz. Bu çalışma başarılı şekilde tamamlanırsa İstanbul’un pilot bölge olarak değerlendirdiğimiz bazı ilçelerindeki kamu binalarına sensörleri yerleştirip, deprem olduktan çok kısa bir süre sonra durumlarını ortaya koyabileceğiz.”
Bölgede çok sayıda yapıyı izlediklerine dikkati çeken Altunışık, “Bölgemizin en önemli yapıları arasında bulunan Yusufeli Barajı, Deriner Barajı, yine aynı Artvin bölgesinde bulunan çok yüksek ayaklı tek kale viyadüğü, Rize-Artvin Havalimanı ki bunlar dolgu üzerine oturan ve devamlı izlenmesi gerek yapılar. Yine Trabzon’da çok yüksek katlı Yomra’daki binalarımız, aynı şekilde Moloz’da bulunan ve dolgu üzerine oturan camimiz. Bunun haricinde birçok tarihi eseri, birçok fabrikayı, yaklaşık 40’a yakın yapıyı kendi imkanlarımızla izliyoruz.” diye konuştu.
Altunışık, hangi yapının hangi bölgesine sensörlerin yerleştirileceğinin teknik ekibin detaylı çalışmalarıyla belirlendiğini vurgulayarak, “Amacımız çalışmalarımızı biraz daha ilerletmek, farkındalığı oluşturmak ve burayı Türkiye’nin en önemli izleme merkezlerinden biri haline getirmektir.” ifadelerini kullandı.